We stellen onze verwachtingen over afval bij

In ons afval- en grondstoffenbeleid stelden we doelen die we in 2025 willen realiseren. Door veranderde omstandigheden, zoals de komst van het statiegeld op plastic flessen en blikjes, stellen we nu onze doelen op restafval en PMD bij.

Resultaten

We stimuleren de afname van de hoeveelheid restafval per inwoner en we stimuleren de toename van de kwaliteit van het aangeboden restafval

De afgelopen jaren legden we landelijk de nadruk op het verlagen van de hoeveelheid restafval door afvalscheiding. Daardoor was er minder aandacht voor de kwaliteit (het aandeel ‘stoorstoffen’) van het gescheiden materiaal. Recent startte het Afvalfonds met een strengere controle op de kwaliteit, omdat een te hoog aandeel stoorstoffen de recycling verstoort. Dit zorgt voor meer afkeuringen van ladingen wat financiële consequenties heeft voor de vergoeding die we ontvangen. Daarom moeten we een balans zoeken tussen het verlagen van het restafval met behoud van of zelfs verbetering van de kwaliteit. In 2024 verkennen we hoe communicatie richting inwoners kan bijdragen aan gewenste gedragsverandering en kwaliteitsverbetering van het aangeboden restafval. Het doel van 30 kg per inwoner, zoals we stelden in het beleid, komt hierdoor in een ander licht te staan. Bij de lokale indicatoren hebben we de doelstelling voor 2024 en 2025 daarom bijgesteld naar 35 kg. Een andere indicator die we volgden, was de verhouding groente, fruit en keukenafval in de restcontainer. In ons huidige beleid stelden we hier geen doelen voor vast. Ook Circulus volgt de indicator niet meer. Deze indicator laten we daarom vervallen.

We stimuleren de gescheiden inzameling en recycling van PMD afval

We zetten ons in om de hoeveelheid correct gescheiden plastic-, metaal- en drankkartonsafval (PMD) per inwoner te laten toenemen, zodat de hoeveelheid restafval daalt. Nu er een statiegeldsysteem bestaat op plastic flesjes en drankblikjes, zien we dat het volume en gewicht van PMD afneemt. Het gewenste effect, verminderen van restafval en het bevorderen van recyclen, wordt daarmee deels bereikt door het statiegeldsysteem. Voor 2024 en 2025 stellen we de doelstelling bij van 45 kg naar 40 kg, omdat de statiegeldflesjes en blikjes niet meer via de gemeentelijke stroom lopen, en niet worden gemonitord.

We zetten in op het besparen van energie

Energiebesparing is cruciaal voor het slagen van de energietransitie. We zetten maximaal in op energie besparen. We willen het energieverbruik in 2024 terugbrengen met minimaal 10% ten opzichte van 2015. Deze stap is nodig om toe te werken naar 45% besparing in 2030. We merken dat we bij het volgen van de vooruitgang afhankelijk zijn van externe informatie waarvan de actualiteit beperkt is. Om die reden volgen en ontwikkelen we extra indicatoren voor een recenter beeld. Een groot deel van de kosten voor energiebesparing dekken we uit vergoedingen van het Rijk. Zo kwamen in 2023 vanuit het Rijk financiële middelen beschikbaar voor het isoleren van woningen. Er is een subsidieregeling waarbij woningeigenaren met energielabel D en lager met een maximale WOZ-waarde van € 429.300 subsidie kunnen aanvragen via het Energieloket Achterhoek voor woningisolatie. We besteden daarbij aandacht aan natuurinclusief isoleren (methode om te zorgen dat geen dieren worden gedood, zoals vleermuizen) en starten een pilot Biobased isoleren (met meer natuurlijke materialen).

Resultaten

We besparen energie door huishoudens te helpen

We maken vaart met het ondersteunen van inwoners bij het nemen van energiebesparings- maatregelen. We zorgen voor hulp, informatie en advies. Dit doen we met energiecoaches, het regionale Energieloket Achterhoek en het Op Morgen Platform. Niet alleen voorafgaand aan een project, we doen ook aan nazorg bijvoorbeeld in de Bloemenbuurt in Zelhem. We werken samen met woningcorporaties in de verduurzamingsstroom en zetten extra in op begeleiding en hulp bij het regelen van financiering. Inwoners kunnen nog gebruik maken van de subsidieregeling die beschikbaar is. De ambitie is dat de energiecoaches 350 huisbezoeken afleggen en daarnaast dat het Energieloket Achterhoek 530 inwoners telefonisch adviseert en 200 subsidies en 150 leningen verstrekt.

We verduurzamen de woningvoorraad

In deelprogramma 2A Passend wonen (2.1.2) beschreven we hoe we het verduurzamen en het toekomstbestendig maken van bestaande woningen stimuleren. De ambitie raakt ook dit deelprogramma. Voor meer informatie verwijzen we u naar deelprogramma 2A Passend wonen (2.1.2).

We versnellen en breiden het gebruiken en opwekken van duurzame energie uit

We versnellen en schalen op om de energiedoelen te halen. De energietransitie gaat om het overgaan van fossiele brandstoffen (aardgas, benzine, diesel) naar duurzame bronnen van energie, zoals zon en wind. Ook energie uit bodem, water en biomassa spelen een rol. Deze bronnen voorzien in de energiebehoefte die overblijft na maximale energiebesparing. We zetten eerst in op besparen, isoleren en zon op dak en daarna zon op het land. De duurzame opwek willen we met minimaal 10% vermeerderen ten opzichte van het vergelijkingsjaar 2015.

Door gebiedsgericht te werken, nemen we de energiedoelen mee in andere opgaven, zoals wonen, kwaliteit van de leefomgeving en werklocaties.

Resultaten

We werken aan bewustwording

Essentieel voor het slagen van de energietransitie is naast capaciteit en financiële middelen een positief speelveld, bewustwording en gedragsverandering. Het Rijk stelde financiële middelen beschikbaar voor de uitvoering van het klimaatakkoord tot en met 2030. Hiervoor stelden we extra formatie aan om de energietransitie nog meer te versnellen. Om invulling te geven aan de gebiedsgerichte aanpak ondersteunen we de zes energiecoöperaties in de gemeente, begeleiden het proces en werken we op een positieve manier aan gedragsverandering.

We stellen dorpsenergieplannen op voor Keppel-Eldrik, Steenderen en Vorden

We werken in Keppel-Eldrik, Steenderen en Vorden dorpsenergieplannen uit. We nemen daarmee de regie op een gebiedsgerichte aanpak voor de energie- en warmtetransitie. In samenspraak met inwoners voeren we projecten uit passend bij het gebied. Dit gebeurt daarnaast en in nauwe samenwerking met de drie O’s (Overheid, Ondernemers en maatschappelijke Organisaties). We pakken de regie op de aanvraag van subsidies en leveren procesbegeleiding, maar laten het eigenaarschap zoveel mogelijk bij de inwoners en ondernemers. We bespreken infrastructurele knelpunten met de netbeheerder. In Eldrik verkennen we een energiegebiedsproces en in Steenderen starten we met een verkenning voor een zelfvoorzienende energiegemeenschap inclusief energiebesparing, duurzame opwek en opslag van energie.

We breiden het aantal laadpalen voor elektrische auto’s uit

Via de regionale concessie met Vattenfall plaatsen we 13 laadpalen per jaar. We verlenen vergunningen voor het plaatsen van laadpalen op aanvraag daar waar laden op eigen erf niet mogelijk is.

We maken twee buurten 'aardgasvrij-ready'

Zoals aangegeven in deelprogramma 2A Passend wonen (2.1.2) streven we er naar dat alle 16.000 woningen in de gemeente aardgasvrij zijn in 2050. De integrale aanpak van de eerste aardgasvrije buurt loopt. Vanwege de urgentie om het gasgebruik drastisch te verlagen, pakken we elk jaar twee buurten aan. We ontwikkelen en evalueren het voorlichtingsmateriaal en leren van de hobbels die onze inwoners ervaren bij de verduurzaming. We zetten in op extra informatie juist om onze inwoners te helpen in het 'woud' van mogelijkheden en ervaringsdeskundigen. Dit doen we met case-managers/verduurzamingscoaches naast de energiecoaches. We begeleiden dus elk jaar twee buurten naar aardgasvrij-ready zijn. Als de integrale aanpak van de eerste buurt loopt, selecteren we direct een nieuwe buurt om het tempo erin te houden. We vragen subsidies aan en begeleiden het proces. We realiseren de projecten in samenhang met klimaatadaptie, toekomstbestendig wonen, landschappelijke kwaliteit en biodiversiteit.

We faciliteren bedrijven die overgaan op duurzame energiebronnen

In het programma Zonnige Bedrijven in de Achterhoek werken we samen met de Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (Agem) aan het uitbreiden van de opwek van zonne-energie bij bedrijven. We versnellen ons deel in het vergunningsproces voor het aanleggen van zonnepanelen op dak en het plaatsen van kleine windmolens tot 25 meter hoogte. Volgend op het eerder genomen besluit van de raad bekijken we vanaf 2024 opnieuw hoe we meewerken aan initiatieven voor grotere windmolens. We ondersteunen het Duurzaam Ondernemerscentrum Achterhoek. We werken aan een aanpak voor de herstructurering van bedrijventerreinen en nemen daarin het verduurzamen van de locaties mee. Bij de dorpsenergieprocessen zijn ondernemers een onderdeel. We faciliteren en ondersteunen hen met energiebesparing en opwek van duurzame energie.

We geven als gemeente het goede voorbeeld met besparen van energie en het gebruik van duurzame energiebronnen

We verduurzamen ons wagenpark, plaatsen (slimme) laadpalen, gebruiken deelauto's voor een deel van de dienstautobehoefte en promoten een fietsplan bij medewerkers. We maken een actieplan voor de verdere verduurzaming van de gemeentelijke organisatie.

Resultaten

We verduurzamen het Wmo- en leerlingenvervoer

Voor verduurzaming van het Wmo- en leerlingenvervoer nemen we duurzame mobiliteit als voorwaarde mee in de eerstvolgende aanbestedingen.

We verkennen de mogelijkheden voor duurzame mobiliteit

De mobiliteitsbehoefte van de organisatie is in beeld. In 2024 onderzoeken we of we een deel ervan met een (elektrisch) fietsplan en een deelauto-concept kunnen invullen. Bij de bedrijventerreinen verkennen we de mogelijkheid voor een laadinfrastructuur.

We verkennen de mogelijkheden voor slimme laadpalen en een solarcarport

We realiseren momenteel slimme laadpalen en willen aan de slag met een solarcarport bij het gemeentehuis met opslagcapaciteit. We starten hiervoor een aanbesteding.

We stellen een actieplan op voor de verdere verduurzaming van de gemeentelijke organisatie

In een actieplan nemen we de vervolgstappen op voor het verduurzamen van de gehele gemeentelijke organisatie. Hieronder valt ook duurzame energieopwekking rond het gemeentehuis en andere gemeentegronden. Samen met de Achterhoekse gemeenten verkennen we de mogelijkheden om meer duurzame energie op te wekken, zoals is gedaan met zonnepark Braamt via Age B.V.

Indicatoren

Lokale indicator

Thema duurzaamheid

Thema grondstoffen

Verplichte landelijk vastgestelde indicatoren

Risico's

Meer informatie over de risico's vindt u in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing (2.2.2).